Plaid Cymru Caerdydd Plaid Cymru Caerdydd

Yn araf, gyda chymorth y ddeddfwriaeth sydd yn cael ei wthio’n gyflym drwy’r Senedd oherwydd y pandemig coronafeirws, mae democratiaeth yn marw. Y Mesur Heddlu, Trosedd, Dedfrydu a Llysoedd enfawr a fydd yn cael effaith mawr ar yr hawl i brotestio, heb sôn am amharu ar hawliau grwpiau Teithwyr a Roma, ydy’r ychwanegiad diweddaraf at reoli drwy ddyfarnu Llywodraeth y DU. Mae adran arbennig hyd yn oed wedi’i neilltuo i gerfluniau yn sgil proestiadau Black Lives Matter, gan osod dedfrydau o hyd at ddeng mlynedd am halogi cofebau cyhoeddus. Mae’r Mesur Heddlu, Trosedd, Dedfrydu a Llysoedd yn ymestyn pwerau’r heddlu i atal protestiadau sydd yn achosi ‘ anniddigrwydd difrifol’ yn ogystal â rhoi cosbau llym i brotestwyr sydd yn achosi ‘annifyrrwch difrifol’. Mae’r gosb o ddeng mlynedd am ddifrodi cerfluniau yn gwbl anghymesur. Deng mlynedd ydy’r tariff uchaf a roddir am fygythiadau i ladd, gwenwyno heb fod yn farwol ac ymosodiad anweddus.

MAE ANGEN I LYWODRAETH CYMRU WEITHREDU I ATAL TRYCHINEB GRENFELL ARALL Rhaid dysgu gwersi o bob trychineb. Dinistrwyd 72 o fywydau mewn un bloc o fflatiau oherwydd tân yn Llundain yn 2017 ac un flwyddyn yn ddiweddarach, collwyd o leiaf 64 o fywydaui mewn tân yng Nghanolfan siopa yn Kemerovo, Siberia. Dwy wlad miloedd o filltiroedd ar wahân ac eto mae’r ddwy drychineb yn rhannu’r un nam marwol, sef esgelustod troseddol o ran diogelwch tân. Yn Rwsia, y prif achosion oedd system larwm tân diffygiol ac allanfeydd tân wedi’u cloi, tra yn Llundain arweiniodd waliau yn cynnwys insiwleiddio marwol ynghyd â system rheoli mwg a lanwodd y llwybrau dianc gyda mwg at golli bywydau yn drasig. Lledaenodd y tannau gyda ffyrnigrwydd mor gyflym, ac eto mae systemau cyfiawnder ar draws y byd yn boenus o araf, yn enwedig mewn achosion lle mae sawl asiantaeth dan sylw ac mae cyfrifoldeb yn cael ei symud o un i’r llall. Ychwanegwch y pandemig Covid at hyn ac mae’n cael effaith ar gyflymdra’r achosion llys. Ond y cwestiwn ydy, a fydd angen gweld trychineb arall cyn i Lywodraeth Cymru weithredu i gael gwared ar y cladin marwol o gartrefi mewn blociau uchel o fflatiau?

Mae darn o dir llwm o goncrid a chwyn gerllaw Rhodfa’r Gorllewin A48 a gorsaf drennau Parc Waun-gron. Mae’n anodd dirnad bod miliwn o bunnoedd, ac yna £680,000 pellach o arian y trethdalwyr eisoes wedi ei wario ar y diffeithdir yma ers 2014. Cafodd y miliwn cyntaf ei wario ar uwchraddio’r ganolfan ailgylchu oedd ar y safle cyn i hwnnw gau yn ddisymwth. Defnyddiwyd yr ail swm o arian ar ddatblygu’r safle gyda chynlluniau uchelgeisiol i adeiladu gorsaf fysus a bloc uchel o 50 o fflatiau cyngor. Y bwriad ydy trawsnewid y safle yn gyfnewidfa trafnidiaeth i gysylltu llwybrau metro a bysus ar draws y ddinas. Mae’r metro ei hun yn brosiect gwerth miliynau o bunnoedd. Ac eto dydy gwaith ddim wedi cychwyn ar y safle, sydd yn parhau’n ddiffeithdir ers i Lywodraeth Cymru gau’r ganolfan ailgylchu dros chwe mlynedd yn ôl. Mae oedi wedi bod o ran dyddiad cwblhau’r orsaf fysus tan o leiaf 2023; mae Cyngor Caerdydd yn honni bod y safle wedi’i halogi gydag olew ac mae angen cyfleuster arbennig i gael gwared ohono, a dyma sydd yn arwain at oedi.